داده‌های بین‌المللی که اخیراً توسط سازمان جهانی بهداشت(WHO) و مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات متحده (CDC) منتشر شده است، نشان می‌دهد که در سال 2022، نرخ ابتلا به سرخک در سراسر جهان نسبت به سال قبل 18 درصد افزایش یافته است و مرگ و میر ناشی از این بیماری نیز در این بازه زمانی افزایش 43 درصدی داشته و 37 کشور مختلف شیوع گسترده یا مخرب آن را گزارش کردند.

پس از آخرین باری که در آگوست سال گذشته اطلاعات مربوط به بیماری سرخک به‌روزرسانی شد، دولت کانادا از آن زمان یک اخطار بهداشتی جهانی را برای سرخک اعلام کرده و به مسافران احتمالی در مورد خطر فزاینده شیوع بیماری در سراسر جهان هشدار می‌دهد و آنها را تشویق می‌کند تا قبل از ترک کانادا مطمئن شوند که در برابر این بیماری واکسینه شده‌اند.

طبق گزارش آژانس بهداشت عمومی کانادا، در داخل کشور، ویروس سرخک در طول سال‌ها به ندرت دیده شده و با تنها 12 مورد در سراسر سال 2023، به شدت تحت نظارت قرار گرفته است. اما در میان ترس از کاهش نرخ ایمن‌سازی کانادا در طول همه‌گیری کووید-19، خطر بازگشت سرخک، یکی دیگر از ویروس‌های بالقوه تهدیدکننده جوامع، افزایش یافته است و طی پنج سال آینده، ممکن است شاهد شیوع بیشتر بیماری سرخک باشیم.

علائم بیماری سرخک

بیماری سرخک معمولاً باعث بثورات پوستی، تب، سرفه و آبریزش بینی شده و در آمریکای شمالی، بیشتر در بین افراد جوان دیده می شود. در موارد نادر و جدی، عوارض عفونت می‌تواند باعث نارسایی تنفسی و التهاب در مغز شود که به نوبه خود می تواند منجر به از دست دادن شنوایی و بینایی و همچنین آسیب عصبی شود. در میان بیماران باردار، بیماری سرخک همچنین می‌تواند خطر سقط جنین، زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد را افزایش دهد.

برخی از جدی‌ترین اثرات عفونت سرخک ممکن است سال‌ها در بدن باقی بماند، از جمله بیماری پانانسفالیت اسکلروزان حاد، یک بیماری نادر و کشنده سیستم عصبی، که می‌تواند تا اواخر یک دهه پس از ابتلا به عفونت اولیه سرخک در بدن ظاهر شود.

بیماری سرخک، بسیار مسری اما قابل پیشگیری با واکسن

از جمله ویژگی‌های قابل توجه این ویروس، مسری بودن آن است. بدون دریافت واکسن و استفاده از روش‌های مراقبتی، تقریباً از هر 10 نفر از افرادی که در معرض ویروس سرخک قرار می‌گیرند، 9 نفر دچار عفونت می‌شوند و برای دستیابی به ایمنی در سطح جمعیت، دستورالعمل‌های WHO خاطرنشان می‌کند که 95 درصد یا بیشتر از افراد باید به طور کامل واکسینه شوند. بدون این نوع مصونیت، شیوع بیماری به راحتی از کنترل خارج خواهد شد.

اگر سرخک در یک کلاس درس، در طی چند هفته شیوع پیدا کند، ممکن است گسترش تصاعدی داشته باشد. مشکل دیگر این است که بچه‌هایی که واکسینه نشده‌اند مستعد این هستند که از یکدیگر بیماری را دریافت کنند.

امروزه، واکسن سرخک معمولاً در دو دوز از یک سال پس از تولد تزریق می‌شود و در نتیجه تلاش‌های بین‌المللی، واکسیناسیون کودکان در برابر این بیماری در بسیاری از کشورها رواج یافته است، به طوری که WHO و CDC تخمین می‌زنند که 57 میلیون مورد مرگ و میر بر اثر این بیماری در جهان رخ داده است و از سال 2000 از طریق واکسیناسیون سرخک، از این آمار مرگ و میر جلوگیری می‌شود.

داده‌های آماری کانادا که سال گذشته منتشر شد نشان داد که در سال 2021، تقریباً 92 درصد از کودکان دو ساله کانادایی واکسن سرخک خود را دریافت کرده بودند و یک مطالعه جداگانه در سال 2022 توسط کنسرسیومی از کارشناسان بهداشت عمومی ملی نشان داد که علائم ایمنی در 90 درصد از کودکان انجام شده است.

داده‌ها کاملاً متقاعدکننده هستند که واکسن سرخک فوق‌العاده مؤثر است و اگر دو دوز را مصرف کرده باشید، احتمال اینکه هرگز به سرخک مبتلا نشوید بسیار زیاد است.

نرخ ابتلا به بیماری سرخک در سطح جهانی

از زمان معرفی واکسن سرخک در سال 1963، نرخ سالانه عفونت گزارش شده به شدت در کانادا کاهش یافته است و از بیش از 60 هزار مورد گزارش شده در سال 1951، به 25 هزار مورد در سال 1970 و کمی بیش از 200 مورد در سال 2000 رسیده است. تقریباً چهار سال پس از آغاز همه‌گیری کووید-19، بهداشت کانادا فقط 16 مورد تایید شده ابتلا به بیماری سرخک را در سراسر کشور شمارش کرده است.

برآوردهای منتشر شده توسط WHO و CDC نشان داد که بیش از 9 میلیون مورد ابتلا به بیماری سرخک در سراسر جهان در سال 2022 وجود داشته است که نسبت به سال قبل 7.8 میلیون مورد افزایش یافته است. بین ژوئن تا نوامبر سال گذشته، کشورهایی که بیشترین موارد ابتلا را داشتند شامل یمن با حدود 23 هزار مورد، هند با 14 هزار و قزاقستان با 13 هزار مورد بودند.

گزارش WHO/CDC به قطع پروتکل‌های واکسیناسیون منظم ناشی از کووید-، به عنوان یک مشکل کلیدی اشاره کرد، به طوری که 33 میلیون کودک تنها در سال 2022 دوز اول یا دوم خود را دریافت کرده‌اند. این نکته مهم است که همه کشورها و شرکای جهانی برای تسریع در بهبود برنامه‌های واکسیناسیون و نظارت بر این فرآیندها همکاری داشته باشند.

راه طولانی تا ایمنی جمعی

بر اساس این گزارش، در سال 2019، نرخ جهانی واکسیناسیون سرخک برای حداقل یک دوز به 86 درصد رسید که از 72 درصد در آغاز هزاره افزایش یافته است. از آن زمان، این روند نوسان داشته است، به طوری که نرخ‌های جهانی در سراسر همه گیری بین 81 تا 83 درصد کاهش یافته است. در میان کشورهای کم درآمد، که WHO و CDC اعلام کرده‌اند که خطر مرگ و میر در آنها احتمالاً بالاترین میزان است، واکسیناسیون حداقل یک دوز در سال 2022 تنها 66 درصد بوده است.

فقدان بهبود پوشش واکسن سرخک در کشورهای کم‌درآمد پس از همه‌گیری، زنگ خطری برای انجام اقدامات لازم است، چرا که کودکان در همه جا حق دارند که صرف نظر از مکان زندگی، با واکسن سرخک مصون شوند.

یک مطالعه در دانشگاه تورنتو نشان می‌دهد که در اوایل همه‌گیری، پوشش واکسن سرخک، اوریون، سرخچه در میان نمونه‌ای از کودکان زیر دو سال انتاریایی 1.7 درصد کاهش یافت و به محدوده دو تا پنج درصد نزدیک شد. نویسندگان مطالعه نوشتند که کاهش واکسیناسیون با رشد تصاعدی در نرخ شیوع بیماری سرخک مرتبط بوده است.

با پیشرفت همه‌گیری، واکسن کووید به‌طور باورنکردنی بحث‌برانگیز شد. به همین دلیل، بسیاری از والدین تصمیم گرفتند که شاید همه واکسیناسیون‌ها تا حدودی برای سلامتی شک‌برانگیز باشد. این اولین باری نیست که تردید در مورد واکسن در بین مردم ایجاد می‌شود، اما چیزی که در حال حاضر آن را متفاوت می‌کند، ظرفیت آن برای رشد و برقراری ارتباط جوامع است.

همه ما در رسانه‌های اجتماعی تمایل داریم افرادی را دنبال کنیم که نظرات آنها را قبول داریم. شما به راحتی می‌توانید تعداد زیادی از افراد را پیدا کنید که به شما این احساس را می‌دهند که تصمیم کاملا درستی برای فرزند خود گرفته‌اید و این تفاوت روزگار فعلی ما است.

اما با گسترش تلاش‌ها برای افزایش پوشش واکسن سرخک، مزیتی که در زمینه مبارزه با بیماری سرخک ایجاد می‌شود، جلوگیری از انتقال بیماری بین انسان و حیوان است. همان‌طور که ما در تلاش برای ریشه‌کن کردن بیماری فلج اطفال هستیم، می‌توانیم سرخک را نیز ریشه‌کن کنیم. اگر بتوان همه کودکان متولد شده در جهان را ایمن سازی کرد، پایان کار بیماری سرخک نیز فرا خواهد رسید.

منبع: CTV News